सर्वाधिक संलग्नित महाविद्यालयांना भेट देणारे कुलगुरू डॉ. देवानंद शिंदे यांच्या पाच वर्षांत ११६ महाविद्यालयांना भेटी; बहुतांशी सरप्राईज व्हिजिटचा समावेश

 

पूरबाधित संलग्नित महाविद्यालयातील नुकसानीची पाहणी करताना कुलगुरू डॉ. देवानंद शिंदे व प्र-कुलगुरू डॉ. डी.टी. शिर्के.

संलग्नित महाविद्यालयातील पूरबाधित ग्रंथसंपदेची पाहणी करताना कुलगुरू डॉ. देवानंद शिंदे व प्र-कुलगुरू डॉ. डी.टी. शिर्के.

कोल्हापूर, दि. १२ जून: शिवाजी विद्यापीठाचे कुलगुरू डॉ. देवानंद शिंदे हे विद्यापीठ परिक्षेत्रातील सर्वाधिक संलग्नित महाविद्यालयांना भेटी देणारे कुलगुरू ठरले आहेत. कुलगुरू डॉ. शिंदे यांनी कोल्हापूर, सांगली व सातारा जिल्ह्यांतील सुमारे ११६ महाविद्यालयांना नियोजित कार्यक्रमांसह सदिच्छा भेटी किंवा सरप्राईज व्हिजिट दिल्या आहेत.

शिवाजी विद्यापीठाशी २९७ महाविद्यालये संलग्नित आहेत. त्यापैकी ११६ म्हणजे एक तृतिअंशांहून अधिक महाविद्यालयांना कुलगुरूंनी आपल्या पाच वर्षांच्या कारकीर्दीत भेटी दिल्या. यातील अनेक महाविद्यालयांना भेट देणारे ते पहिलेच कुलगुरू ठरले.

कुलगुरू डॉ. शिंदे शिवाजी विद्यापीठात रुजू झाल्यानंतर विविध महाविद्यालयांसह इतर संस्थांकडूनही त्यांना विविध कार्यक्रमांसाठी निमंत्रित केले जात असे. संबंधित कार्यक्रमांसाठी जात असताना त्या मार्गावर विद्यापीठाशी संलग्नित महाविद्यालये असत. मात्र, आधी त्यांची नेमकी माहिती नसे. त्यामुळे जाताना किंवा येताना क्वचित एखाद्या महाविद्यालयास कुलगुरू अचानकपणे, कोणतीही पूर्वसूचना न देता भेट देत असत. पुढे संगणकशास्त्र अधिविभागाचे प्रा. आर.के. कामत आणि भूगोल अधिविभागाचे डॉ. सचिन पन्हाळकर यांच्याशी चर्चा करून कुलगुरूंनी एक विशेष मॅप अॅप्लीकेशन तयार करून घेतले, ज्याद्वारे त्यांच्या प्रवासाच्या मार्गावर असणारी संलग्नित महाविद्यालये आणि त्यांच्यापर्यंत जाण्याचा मार्ग ही सारी माहिती दिसत असे. त्यामुळे कुलगुरूंना अधिक सुनियोजितरित्या महाविद्यालयांना भेटी देता आल्या. संबंधित महाविद्यालयांचे प्राचार्य, प्राध्यापक यांना कोणतीही पूर्वसूचना न देता महाविद्यालयात जाणे, महाविद्यालयाच्या कँटीनमध्ये जाऊन तेथील विद्यार्थ्यांसमवेत गप्पा मारत चहापान करणे, एखाद्या वर्गात अचानकपणे जाऊन विद्यार्थ्यांशी संवाद साधणे, त्यानंतर चतुर्थश्रेणी कर्मचाऱ्यांपासून अन्य स्टाफशी संवाद साधणे आणि सर्वात शेवटी प्राचार्यांची भेट घेणे अशी सर्वसाधारण कुलगुरूंची सरप्राईज व्हिजिट असे. कोणताही औपचारिक सत्कार वगैरे न स्वीकारता थेट विद्यार्थ्यांशी सहज संवाद साधणारे कुलगुरू म्हणून डॉ. देवानंद शिंदे यांची ओळख विद्यापीठ परिक्षेत्रात राहील. त्यांनी आपल्या पाच वर्षांच्या कालावधीत कोल्हापूर जिल्ह्यातील ३२, सांगली जिल्ह्यातील ३८ आणि सातारा जिल्ह्यातील ४६ अशा एकूण ११६ संलग्नित महाविद्यालयांना भेटी दिल्या. विविध कार्यक्रमांच्या निमित्ताने विद्यापीठ परिक्षेत्राबाहेरील अनेक महाविद्यालयांनाही कुलगुरूंनी भेटी दिलेल्या आहेत.

मुंबई विद्यापीठाच्या कारकीर्दीत...

मध्यंतरीच्या काळात मुंबई विद्यापीठाचा प्रभारी कार्यभारही कुलगुरू डॉ. शिंदे यांच्याकडे होता. मुंबईतल्या चर्चगेटपासून ते सिंधुदुर्गातल्या बांद्यापर्यंत ७६२ संलग्नित महाविद्यालये असा मुंबई विद्यापीठाचा विस्तार. कुलगुरूंनी ठरविले तरी, या संलग्नित महाविद्यालयांना भेटी देणे शक्य होत नाही. कुलगुरू डॉ. शिंदे यांनी मात्र उत्तरपत्रिकांच्या ऑनस्क्रीन मूल्यांकन सुविधेची पाहणी करण्याकरिता आणि निकाल गतीने लावण्यासाठी प्राध्यापकांना प्रेरित करण्याकरिता कोकणातल्या रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग या जिल्ह्यांमध्ये दोन दिवसांचा झंझावाती दौरा करून ११ महाविद्यालयांना भेटी दिल्या. महाड, दापोली, चिपळूण, खेड, तळेरे, वैभववाडी, फणसगाव इत्यादी ठिकाणच्या महाविद्यालयांना त्यांनी सरप्राईज भेटी दिल्या. यातील काही महाविद्यालयांना भेट देणारे मुंबई विद्यापीठाचे ते पहिलेच कुलगुरू ठरले. याखेरीज मुंबई विद्यापीठ परिक्षेत्रातील पन्नासेक महाविद्यालयांना त्यांनी वेळोवेळी भेटी दिल्या, त्या वेगळ्याच!

 

महापूर काळात...

गतवर्षी महापूर ओसरल्यानंतर कुलगुरूंनी पूरबाधित महाविद्यालयांच्या पाहणीसाठी सातारा, सांगली व कोल्हापूर जिल्ह्यांचा केलेला दौरा हा अत्यंत हृद्य ठरला. महाविद्यालयांची, विशेषतः तेथील ग्रंथालयांतील पुस्तके, प्रयोगशाळा आणि फर्निचर पुराने झालेली दुरवस्था पाहून त्यांचा कंठ दाटून आला. त्यांच्यामधील भावनाप्रधान माणसाचे दर्शन यावेळी सर्वांनाच झाले. प्राचार्यांसह सर्व संबंधित घटकांच्या खांद्यावर हात ठेवून ते दिलासा देत. संबंधित जिल्हा प्रशासनांकडे त्यांनी शासन स्तरावरुन बाधित महाविद्यालयांना आवश्यक ती मदत मिळवून देण्यासाठी विनंती केली. त्यापुढे जाऊन विद्यापीठ स्तरावरुन पूरबाधित महाविद्यालयांना दुरुस्ती, पुस्तक खरेदी इत्यादी बाबींसाठी आर्थिक मदत जाहीर केली. सर्व जिल्ह्यांतील एनसीसी व एनएसएस युनिटच्या माध्यमातून त्या त्या ठिकाणी स्वच्छता मोहिमा राबविल्या. स्वतःसुद्धा स्वच्छतेच्या कामी सक्रिय सहभाग घेतला.

या सर्व माध्यमांतून विद्यार्थ्यांत, माणसांत मिसळून जाणारा, एकरुप होणारा माणूस अशी कुलगुरू डॉ. देवानंद शिंदे यांची ओळख निश्चितपणे राहील.

 

‘पदामुळे निर्माण होणारी दरी सांधण्यासाठीच भेटी’

संलग्नित महाविद्यालयांना सरप्राईज (अचानक) भेटी देऊन तेथील विद्यार्थी-विद्यार्थिनींशी थेट संवाद साधण्यामागील भूमिका स्पष्ट करताना कुलगुरू डॉ. देवानंद शिंदे म्हणाले की, पदाच्या दबावामुळे कुलगुरू आणि संलग्नित महाविद्यालये अगर सर्व संबंधित घटक यांच्यामध्ये एक प्रकारची अप्रत्यक्ष दरी निर्माण होते. ती दरी संवादाच्या माध्यमातून सांधली जावी, जास्तीत जास्त घटकांपर्यंत, विशेषतः विद्यार्थ्यांपर्यंत पोहोचावे आणि त्यांच्याशी संवाद साधून त्यांच्या अपेक्षा जाणून घ्याव्यात, अशी या सरप्राईज व्हिजिटमागे माझी भूमिका असे. विद्यापीठामार्फत संलग्नित महाविद्यालयांतील विद्यार्थ्यांसाठी राबविलेल्या विविध संशोधन प्रोत्साहन योजना असोत अगर विद्यार्थिनींसाठी बस पास योजना आणि स्वच्छतागृह योजना असोत; या सर्व विद्यार्थ्यांशी चर्चेतूनच साकार झालेल्या बाबी आहेत. माझ्या भेटींमधून प्राप्त झालेले हे फलित आहे, अशी माझी भावना आहे.