‘टेक्विप-३’ उपक्रमांअंतर्गत हिमाचल प्रदेशातील महाविद्यालयाचे शिवाजी विद्यापीठ सल्लागार

कोल्हापूर, दि. ५ नोव्हेंबर: टेक्निकल एज्युकेशन क्वालिटी इम्प्रूव्हमेंट प्रोग्राम (टीईक्यूआयपी) उपक्रमाच्या तिसऱ्या टप्प्यात अर्थात टीईक्यूआयपी -3 मधील इन्स्टिट्यूटची मार्गदर्शक संस्था म्हणून डिपार्टमेंट ऑफ टेकनॉलॉजी, शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूरची निवड झाली आहे. त्यांनी हिमाचल प्रदेश मधील राजीव गांधी शासकीय अभियांत्रिकी महाविद्यालय, कांग्रा या संस्थेस सल्लागार संस्था म्हणून काम करण्याचे पत्र दिनांक ०९/१०/२०१७ रोजी एनपीआययू कडून प्राप्त झाले आहे. केंद्र सरकारच्या तांत्रिक शिक्षण गुणवत्ता सुधारणा कार्यक्रम (टीईक्यूआयपी) उत्तर-पूर्व राज्यांसाठी मार्गदर्शक म्हणून काम करेल. या प्रकल्पामुळे विद्यार्थ्यांचे सॉफ्ट कौशल्य विकास आणि औद्योगिक गरजांनुसार राज्य-खाजगी क्षेत्रातील सल्लागार गट तयार करण्यात मदत होईल अशी माहिती शिवाजी विद्यापीठाचे कुलगुरू प्रा. (डॉ.) देवानंद शिंदे यांनी रविवारी (दि. ५ नोव्हेंबर) पत्रकार परिषदेत दिली.

उच्च प्रदर्शन करणाऱ्या TEQIP-I / TEQIP-II, संपूर्ण देशभरातील सरकारी / सरकारी अनुदानित संस्था / एटीयू ज्ञान हस्तांतरण, अनुभवाचे देवाण घेवाण, संसाधनांचा वापर सुधारणे आणि दीर्घकालीन धोरणात्मक सादरीकरणे विकसित करण्याच्या संधी मिळण्यास पात्र असतील. हा प्रकल्प चालू वर्षात सुरू करण्यात येईल आणि चौदाव्या वित्त आयोगाच्या (एफएफसी) सहकार्याने म्हणजे 2019 -20असेल. प्रकल्पाचे प्रमुख परिणाम पुढीलप्रमाणे आहेत:

(i)   मान्यताप्राप्ततेनुसार, शैक्षणिक निकषांनुसार, फॅकल्टी पदांवर भरती करणे, उत्तम शिक्षण पद्धतीमधील प्रशिक्षण विद्याशाखा, फोकस स्टेट्स / केंद्रशासित प्रदेशांत संस्थेमध्ये सुधारित संशोधन आदान-प्रदान.

(ii)  सुधारित आर्थिक / शैक्षणिक स्वायत्तता असलेल्या संस्थांची उत्तम प्रशासन.

(iii)  विद्यार्थी शिक्षण आकलन साठी उत्तम प्रणाली, उच्च संक्रमण दर

(iv)  डायरेक्ट फंड ट्रान्स्फर (डीएफटी) सिस्टिमच्या माध्यमाने संस्थांना निधी आणि पारदर्शी रीलिझन्स.

अंदाजे 200 सरकारी / सरकारी अनुदानित अभियांत्रिकी संस्था आणि संलग्न वित्तीय विद्यापीठ (एटीयू), ज्यामध्ये केंद्र शासित निधीधारित तांत्रिक संस्था (सीएफटीआय) समाविष्ट असतील.

प्रकल्प केंद्र / केंद्रशासित प्रदेशांकडून सर्व सरकारी / सरकारी अनुदानित अभियांत्रिकी संस्था, एटीयू आणि सीएफटीआय यांचा समावेश असेल.

TEQIP's third phase will respond to the need to make distribution of skills among labor market entrants more equitable across different regions of the country by focusing on states with under-performing engineering education systems (focus states). टीक्यूआयपीचा तिसरा टप्पा कमी दर्जाच्या अभियांत्रिकी शिक्षण प्रणाली (फोकस राज्ये) असलेल्या राज्यांवर लक्ष केंद्रित करून देशातील विविध भागांमध्ये श्रमिक बाजारपेठेत अधिक न्यायसंगत असणे आवश्यक आहे अशी माहिती शिवाजी विद्यापीठाचे कुलगुरू प्रा. (डॉ.) देवानंद शिंदे यांनी दिली.  Nearly 50 percent of the population lives in India's low income states, hill states, and states of the north east with poverty rates close to

डिपार्टमेंट ऑफ टेकनॉलॉजी, शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूरला २०१३ या वर्षी टेक्निकल एज्युकेशन क्वालिटी इम्प्रूव्हमेंट प्रोग्राम मध्ये समाविष्ट करण्यात आले होते. याअंतर्गत विभागाने TEQIP फेज- II अर्थात टेक्निकल एज्युकेशन क्वालिटी इम्प्रूव्हमेंट प्रोग्राम (टीईक्यूआयपी) अनुदान अंतर्गत जागतिक बँकेचा १०.५० कोटी रुपयांचा निधी प्राप्त केला होता.

या पत्रकार परिषदेस विद्यापीठाचे प्र. कुलगुरू प्रा.(डॉ) .डी.टी.शिर्के, कुलसचिव प्रा.(डॉ).व्ही.डी. नांदवडेकर,  परीक्षा व मूल्यमापन मंडळाचे संचालक श्री. एम. ए. काकडे, वित्त व लेख अधिकारी श्री. ए. बी. चौगुले, तंत्रज्ञान अधिविभागाचे संचालक प्रा. (डॉ) जयदीप बागी तसेच टीईक्यूआयपी फेज ३ चे समन्वयक श्री श्रीकांत भोसले आदी उपस्थित होते.

विद्यापीठाचा तंत्रज्ञान अधिविभाग:

शिवाजी विद्यापीठाने तंत्रज्ञान विभागची जून 2006 मध्ये स्थापना केली, ज्यायोगे विद्यार्थ्यांना तंत्रज्ञान शिक्षणात आणि मानव संसाधन विकासासाठी जागतिक दर्जाचे संशोधन करण्यास शिकण्याची संधी मिळाली. 2006 मध्ये प्रथम चार एम. टेक्.चे कोर्स सुरु झाला आणि 2008 मध्ये पाच बी.टेक्.चे कोर्स सुरू झाले. तंत्रज्ञान विभाग एआयसीटीईद्वारा मान्यताप्राप्त आहे आणि प्रवेश एआयसीटीई आणि डीटीई, महाराष्ट्र सरकारच्या नियमांनुसार आहेत.

पार्श्वभूमी:

टेक्निकल एज्युकेशन क्वालिटी इम्प्रूव्हमेंट प्रोग्राम (टीईक्यूआयपी) 2003 मध्ये जागतिक बँकेच्या सहाय्यासह तीन टप्प्यांत अंमलात आणण्यासाठी दीर्घकालीन कार्यक्रमाच्या रूपाने सुरुवात झाली. टीईक्यूआयपीचा पहिला टप्पा 2003 मध्ये सुरू झाला व 31 मार्च 2009 रोजी संपला. त्यामध्ये 18 केंद्रांद्वारे पुरस्कृत तांत्रिक संस्था (सीएफटीआय), 13 राज्यांतील 127 संस्था समाविष्ट होत्या. TEQIP-II ची सुरुवात ऑगस्ट 2010 मध्ये झाली, ज्यामध्ये 23 राज्ये / केंद्रशासित प्रदेश (केंद्रशासित प्रदेश) आणि 191 संस्था (26 सीएफटीआयसह) समाविष्ट आहेत. टीइक्युआईपी-II ऑक्टोबर, 2016 मध्ये पूर्ण झाला. दोन्ही प्रकल्पांचा तांत्रिक संस्थांमध्ये पायाभूत सुविधा आणि शैक्षणिक मानकांवर सकारात्मक परिणाम झाला आहे.

TEQIP खालील उद्दीष्टे आहेत:

(अ) शैक्षणिक गुणवत्तेचे प्रोत्साहन;
(ब) गुणवत्तापूर्ण संवर्धनासाठी आणि संसाधन वाटणीसाठी संस्थाचे नेटवर्किंग;
(सी) गुणवत्ता आणि सामाजिक आणि आर्थिक क्षेत्रात सेवा पोहोचणे;
(डी) सिस्टम मॅनेजमेन्ट क्षमता सुधारणा

TEQIP फेज – I

टीइक्युआईपी (TEQIP) फेज जागतिक बँकेच्या सहकार्याने केंद्र सरकारच्या सहकारित मध्य व राज्यस्तरीय प्रकल्पाची अंमलबजावणी केली. 1389 कोटी यापैकी रू. 306 कोटी रुपये मध्यवर्ती घटक आणि उरलेली रक्कम1033 कोटी रुपये राज्य घटक होते. हा कार्यक्रम मार्च 2003 मध्ये सुरु झाला आणि 31 मार्च 2009 रोजी बंद झाला. 127 संस्था TEQIP मध्ये सहभागी झाल्या, त्यापैकी 18 केंद्र पुरस्कृत संस्था आणि 109 राज्य संस्था होते.

TEQIP फेज -II

टीईक्यूआयपी फेज -1 दरम्यान केलेल्या यश्यांच्या आधारावर, टीइक्युआईपी (TEQIP) टप्प्या-टप्प्याला जागतिक बँकेच्या सहाय्याने केंद्र प्रायोजित योजना (सीएसएस) म्हणून लागू करणे जरुरी होता.  2430 कोटी केंद्र सरकारचे योगदान रु.1895.50 कोटी, ज्यापैकी रु. 1395.50 ची परतफेड जागतिक बँकेकडून झाली . राज्य हिस्सा रु. असेल. 518.50 कोटी आणि खासगी विनाअनुदानित संस्थाचा हिस्सा रु. 16 कोटी केंद्र आणि सहभागी राज्यांमध्ये आणि ईशान्येकडील राज्यांमध्ये निधी उभारला जाणारा निधी 75:25 होता. TEQIP-II प्रकल्प 4 वर्षांच्या कालावधीसाठी आणि स्पर्धात्मक निधीवर आधारीत सुमारे 200 संस्थांचा समावेश होता. हा कार्यक्रम २०१० पासून २०१७ पर्यंत लागू होता.

TEQIP फेज -III

देशातील अभियांत्रिकी संस्थां अद्ययावत करण्याकरिता जागतिक बँकेच्या सहाय्याने देशभरात तंत्रज्ञ शिक्षण I आणि तंत्रज्ञ शिक्षण II प्रकल्पांची यशस्वी अंमलबजावणी झाल्यानंतर जागतिक बॅंकच्या मदतीने सरकारने "टेक्नीशियन एजुकेशन तिसरा" नावाचा दुसरा प्रकल्प सुरू केला होता आणि हा प्रकल्प राज्य / केंद्रशासित प्रदेश अंदमान-निकोबार द्वीपसमूह, जम्मू-काश्मीर, मेघालय, मिझोरम, नागालँड मध्ये अभियांत्रिकी शिक्षण विकसित करण्याच्या दिशेने होता.

At the institutional level, project-funded activities include improved governance, training faculty and staff, investing in cutting-edge hardware and software, improving non-cognitive skills of students, student career counseling and placement and increasing interaction with industry, incentives for joint research and collaborations across disciplines and institutes. संस्थात्मक पातळीवर, प्रकल्प-अनुदानीत उपक्रमांमध्ये सुशासन, प्रशिक्षण विद्याशाखा व कर्मचा-यांमध्ये अत्याधुनिक हार्डवेअर व सॉफ्टवेअरमध्ये गुंतवणूक करणे, विद्यार्थ्यांच्या गैर-संज्ञानात्मक कौशल्यांमध्ये सुधारणा करणे, विद्यार्थी करिअर सल्ला देणे आणि नियुक्ती करणे आणि उद्योगांशी संवाद वाढविणे, संयुक्त संशोधनासाठी प्रोत्साहन आणि शिस्त आणि संस्थांमधील सहयोग At the system-level, the project will support the design and implementation of student assessment systems, sustainable faculty recruitment plans in select states, improving the efficiency of examination systems, innovations in technology-driven education, student placement opportunities and better data management and use. प्रणाली-पातळीवर, प्रकल्प विद्यार्थी मूल्यांकन प्रणालींचे डिझाइन आणि अंमलबजावणीसाठी समर्थन करेल, निवडक राज्यांमध्ये शाश्वत विद्याशाखाची भरती योजना, परीक्षा प्रणालीची कार्यक्षमता सुधारणे, तंत्रज्ञानावर आधारित शिक्षणातील नवकल्पना, विद्यार्थी स्थापन संधी आणि उत्तम डेटा व्यवस्थापन आणि उपयोग . Importantly, all focus state institutes will be twinned with high-performing engineering institutes from TEQIP I and II to facilitate knowledge exchanges, optimal use of resources and building long-term strategic partnerships. महत्वाचे म्हणजे, सर्व फोकस स्टेट इन्स्टिट्यूट्सची ज्ञान एक्सचेंजेस, संसाधनांचा चांगल्या उपयोग आणि दीर्घकालीन धोरणात्मक भागीदारी निर्माण करण्यासाठी TEQIP I आणि II मधील उच्च-व्यवस्थापन अभियांत्रिकी संस्थांसोबत जोडण्यात येईल.

TEQIP III will also build the capacity of technical education policy planners and administrators. TEQIP तिसरा तांत्रिक शिक्षण धोरण आणि प्रशासकांची क्षमता देखील उभारेल. As with previous phases of TEQIP, substantial efforts will be devoted to monitoring and evaluation to ensure that the investments result in better performance of the selected institutions. टीईक्यूआयपीच्या पूर्वीच्या टप्प्यांत, निवडलेल्या संस्थांच्या चांगल्या कामगिरीचा परिणाम होईल याची खात्री करण्यासाठी लक्षणीय संनियंत्रण आणि मूल्यमापन करण्यासाठी नियुक्त केले जाईल अशी माहिती डिपार्टमेंट ऑफ टेक्नॉलॉजीचे ​संचालक प्रा. (डॉ) जयदीप बागी यांनी सांगितले.