चित्रपटांचा विविधांगी संशोधकीय अभ्यास होणे आवश्यक: प्रा. माया पंडित

‘अंडर द लेन्स: फिल्म्स, जेंडर अँड कल्चर’ पुस्तकाचे विद्यापीठात प्रकाशन

शिवाजी विद्यापीठात ‘अंडर द लेन्स: फिल्म्स, जेंडर अँड कल्चर’ या पुस्तकाचे प्रकाशन करताना प्र-कुलगुरू डॉ. प्रमोद पाटील. सोबत (डावीकडून) डॉ. चंद्रकांत लंगरे, डॉ. अनमोल कोठडिया, डॉ. माया पंडित, डॉ. तृप्ती करेकट्टी.

कोल्हापूर, दि. १९ मे: चित्रपटांचा कलेच्या पलिकडे जाऊन विविधांगांनी संशोधकीय अभ्यास होणे आवश्यक आहे. त्याचप्रमाणे सिनेसाक्षरता वाढविण्यासाठीही प्रयत्न करण्याची आवश्यकता आहे, असे प्रतिपादन प्रा. माया पंडित यांनी केले. त्या ‘अंडर द लेन्स: फिल्म्स, जेंडर अँड कल्चर’ या पुस्तकाच्या  प्रकाशन सोहळ्यात बोलत होत्या. 

शिवाजी विद्यापीठाच्या इंग्रजी विभागातर्फे काल (दि. १९) ‘अंडर द लेन्स: फिल्म्स, जेंडर अँड कल्चर’ या पुस्तकाचा प्रकाशन सोहळा झाला. हे पुस्तक इंग्रजी अधिविभाग प्रमुख डॉ. तृप्ती करेकट्टी आणि डॉ. चंद्रकांत लंगरे यांनी संयुक्तरित्या संकलित व संपादित केले आहे. सदर कार्यक्रमास प्रमुख पाहुण्या म्हणून ईएफएल विद्यापीठाच्या माजी प्र-कुलगुरू प्रा. माया पंडित व चित्रपट समीक्षक डॉ. अनमोल कोठाडिया उपस्थित होते. कार्यक्रमाच्या अध्यक्षस्थानी विद्यापीठाचे प्र-कुलगुरू डॉ. प्रमोद पाटील होते.

प्रा. माया पंडित म्हणाल्या, कोल्हापूरने भारतीय सिनेमाच्या जडणघडणीत दिलेले योगदान अत्यंत महत्वपूर्ण आहे, याचे विसमरण होऊ देता कामा नये. आपल्या कोल्हापुरात सिनेमा आणि संस्कृती व लिंगभावना या अतिशय महत्त्वाच्या विषयावर परिषद होते आणि त्यातील चर्चेचे पुस्तकरुपाने प्रकाशन होते आहे, याचा सार्थ अभिमान वाटतो. त्यांनी आपल्या भाषणात कोल्हापूर आणि भारतीय सिनेसृष्टीची सुरवात व प्रवास उलगडला. विविध उदाहरणे देऊन सेन्सॉरशीप, स्त्रीचे क्रयवस्तू म्हणून सादरीकरण याविषयीही मांडणी केली. चित्रपटांकडे पाहण्याचा निकोप दृष्टीकोन विकसित होण्यासाठी शिक्षणामध्ये सिनेमाला स्थान देण्याची गरज त्यांनी यावेळी अधोरेखित केली.

चित्रपट समीक्षक डॉ. अनमोल कोठाडीया यांनी चित्रपटांचा समाजव्यवस्थेवर होणारा परिणाम याविषयी विवेचन केले. समर नखाते यांचा पुस्तकातील लेख सिनेमाचे बदलते स्वरूप आणि सामाजिक वास्तव समजावून घेण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाचा असल्याचे त्यांनी सांगितले.

अध्यक्षीय भाषणात प्र-कुलगुरू डॉ. पाटील म्हणाले, हिंदी, मराठी, इंग्रजी, कन्नड तसेच इटालियन सिनेमाच्या विवेचनामुळे हे पुस्तक बहुसांस्कृतिक झाले आहे. या सर्वच सांस्कृतिक परिस्थितीमध्ये स्त्रीकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन मात्र फारसा वेगळा नसल्याची खंत त्यांनी व्यक्त केली. प्रकाशित केली जाणारी पुस्तके अधिकाधिक लोकांपर्यंत पोहोचावीत, यासाठी ती ऑडिओबुक स्वरूपात देखील तयार करण्यात यावीत, अशी सूचना त्यांनी केली.

डॉ. चंद्रकांत लंगरे यांनी स्वागत, प्रास्ताविक व परिचय करून दिला. त्यानंतर प्रा. तृप्ती करेकट्टी यांनी पुस्तकाचा आशय व प्रकाशनामागील उद्देश स्पष्ट केला. यानंतर मान्यवरांच्या हस्ते पुस्तकाचे लोकार्पण करण्यात आले. मेघा कांबळे यांनी सूत्रसंचालन केले, तर सुप्रिया पाटील यांनी आभार मानले. कार्यक्रमाला व्यवस्थापन परिषद सदस्य डॉ. रघुनाथ ढमकले, अधिसभा सदस्य श्री. मिठारी, डॉ. पारिजात, डॉ. डी. एन. पाटील, डॉ. अरुंधती पवार, डॉ. श्रुती जोशी यांच्यासह इंग्रजी विभागातील शिक्षक, विद्यार्थी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते. 

पुस्तकाविषयी थोडक्यात...

‘अंडर द लेन्स: फिल्म्स, जेंडर अँड कल्चर’ या पुस्तकात २८ फेब्रुवारी ते २ मार्च २०२२ या कालावधीत पार पडलेल्या ‘एक्सप्लोरिंग द इंटरसेक्शन ऑफ लिटररी स्टडीज, फिल्म स्टडीज अँड जेंडर स्टडीज’ या आंतरविद्याशाखीय राष्ट्रीय वेबिनारमध्ये सादर करण्यात आलेल्या निवडक शोधनिबंधांचे संकलन करण्यात आले आहे. क्रिसेंट पब्लिशिंग कॉर्पोरेशन, नवी दिल्ली यांनी ते प्रकाशित केले आहे.